توطئه کرملین

وقتی در نظام شوروی شیرازۀ امور از هم پاشیده بود و دیگر کمتر کسی به حزب کمونیست و تصمیم‏ های آن وقعی می ‏نهاد، پیران و بزرگان حزب در صدد نجات کشور برآمدند و با ایجاد «کمیته دولتی وضعیت اضطراری» اقدام به کودتای ۱۹ اوت ۱۹۹۱ کردند.

ساعت ۶:۱۹ روز ۱۹ اوت ۱۹۹۱، رادیو به مردم شوروی اعلام کرد که چون گورباچف «از نظر سلامت در وضعی نیست که بتواند عهده‏ دار وظایفش باشد»، لذا «کمیتۀ دولتی وضعیت اضطراری» که به همین خاطر به ریاست یانایِف، معاون رئیس‏ جمهور اتحاد جماهیر شوروی تشکیل شده، یک وضعیت اضطراری شش ماهه اعلام می‏ کند. هر گونه تظاهرات و اعتصاب ممنوع اعلام می‏ گردد، سانسور دوباره برقرار می‏ شود، احزاب سیاسی و «ساختارهای دولتی که برخلاف قوانین دولت مرکزی باشند» – یا به عبارت دیگر دولت ‏ها و مجالس جمهوری‏ هایی که خواستار استقلال باشند – من بعد وجود نخواهند داشت». ولی مردم بی‏ اعتنا به این فرامین به خیابان‏ ها آمدند و در نهایت کودتا به شکست انجامید.

نتیجۀ کودتا، شکست و تسریع روند فروپاشی شوروی بود. افراد رذلی که سال‏ ها جان و مال انسان ‏ها را به گرو گرفته بودند و از هیچ جنایتی فروگذار نکرده بودند، نمی‏ توانستند آزادی ملت را برتابند و مدام دستور و فرمان صادر می ‏کردند.

در نهایت و پس از شکست کودتای ۱۹ اوت، والنتین استیپانکوف دادستان کل روسیه مأمور تشکیل پرونده قضایی برای عاملان این کودتا می‏ شود و شروع به جمع‏ آوری اسناد و مدارک این رخداد می ‏کند. آن چه در این کتاب می‏ خوانیم بر مبنای اسنادی است که وی به همراه سایر اعضای دادستانی کل روسیه و شوروی به ویژه معاونِ خود یوگنی لیسوف گردآورده و حاوی اطلاعاتی کتمان ‏ناپذیر از این کودتای نافرجام و واقعیت‏ های شوروی است.