کتاب درآمدی بر فهم جامعه ی مدرن (کتاب سوم)

مدرنیته به تعبیر بسیاری گفتمانی فراگیر است. اکنون جامعه ای را نمی توان یافت که تحت تأثیر مدرنیته و گفتمان های آن نباشد. با این همه مدرنیته فرایندی یک سویه نبوده است و خود با قرار گرفتن در شرایط زمانی، مکانی و فرهنگی مختلف و در تعامل با آنها از اشکال متنوعی برخوردار شده است. با وجود آنکه مدرنیته گفتمانی مبتنی بر آزادی و برابری است ، اما نه تنها در بسیاری از جوامع غربی (خاستگاه اندیشه ها و پدیده های مدرن) بلکه حتی در بسیاری جوامع دیگر (شامل جوامع غیرغربی و اسلامی) ، این مفاهیم یا به ضد خود بدل شده اند (همچون مورد نازیسم ، فاشیسم و استالینیسم) و یا اشکال متنوعی را پدید آورده اند که با مدل لیبرال دموکراتیک تفاوت های زیادی دارد.پدیدار شدن این اشکال سبب شده است تا این باور پدید آید که مدرنیته صرفا از یک گفتمان خاص در شکل غربی یا لیبرال دموکراتیک آن برخوردار نیست. بلکه این گفتمان می تواند از تنوعاتی در شکل یا محتوا برخوردار باشد که همگی آنها را می توان در ذیل گفتمان های مدرنیته طبقه بندی نمود. بدین ترتیب برخی حتی بنیادگرایی اسلامی نیز نوعی گفتمان مدرن (و حتی پسامدرن) ارزیابی می کنند. بدین ترتیب در هر جامعه مظاهر مدرنیته (شامل تکنولوژی مدرن و ترتیبات اجتماعی مدرن) در تعامل با ویژگی های زمانی و مکانی و نیز تعامل با سنت ها و ارزش های فرهنگی یک جامعه ی خاص به نوعی گفتمان خاص مدرن می انجامند. عکس آن نیز صادق است. یعنی بسیاری از سنت ها و ارزش های فرهنگی پیشامدرن در تعامل با مدرنیته به سنت های جدیدی تبدیل شده اند که هر چند رد پای بسیاری از سنت ها و ارزش های گذشته را می توان در آنها باز جست …