کتاب زاکانی نامه

این کتاب رساله ای در شرح احوال و آثار و نقد افکار مولانا عبید زاکانی است. نام عبید کی رود از یاداهل دل چون گفته های نازک او یادگار اوست. خواجه نظام الدین عبید زاکانی شاعر و لطیفه پرداز از خاندان زاکانیان از تیره عرب بود به قزوین مهاجرت کرد و ساکن آن شهر شد. آنچه در این کتاب می خوانیم زندگی نامه عبید و پادشاهان زمان او، آثار عبید و شرح آثار اوست. آثار عبید بر دوگروه جدی و هزلی یا ادیبانه و شوخ طبعانه تقسیم می شود. در این کتاب بیشتر بحث از آثار طنز آمیز عبید است و از نوشته های ادیبانه مختصربیان شده است. در شرح آثار او:- عشاق نامه: که اشتیاق عاشقانه دنیوی را بیان می کند و زبان حال عاشقان امروزی را بیشتر به یاد می آورد.- فال نامه بروج: رساله ای در گرفتن فال و تعیین طالع از روی بروج به نثر نوشته شده ودر پایان هر فال یک رباعی آمده است.- فال نامه وحوش و طیور: این رساله در 60 رباعی که هر رباعی نماینده تعبیر فال یکی از پرندگان و ددان است.- نوشته های هزلی عبید یاوه نیست بلکه جد کامل ست اما لحن سخن وبیان او با دیگر نویسندگان متفاوت است و ایجاز هنرمندانه اوست که جلب توجه می کند. لطیفه گوئی در زبان شیرین فارسی وبیان مطلب در چند واژه و با عبارت ساده از مزایای نوشته های اوست. از جمله: اخلاق الاشراف ، تعریفات ، رساله دلگشا ، ریش نامه ، صدپند ، اشعار هزلیه و مکتوبات قلندران که در کتاب زاکانی نامه نوشته دکتر حلبی می خوانیم.