کتاب زندگی ۳/۰: انسان‌بودن در عصر هوش مصنوعی

وقتی به نظام قضایی کشورتان می‌اندیشید، نخستین اندیشه‌هایی که در ذهنتان تداعی می‌شود کدام است؟

اگر پاسختان تأخیرهای طولانی و هزینه‌های گزاف و گاه‌به‌گاه تصمیمات ناعادلانه است، بدانید که شما تنها نیستید.

آیا عالی نبود اگر نخستین چیزی که به ذهنتان می‌رسید «کارایی» و «انصاف» بود؟

از نگاهی انتزاعی می‌توان فرایند قضایی را نوعی محاسبه دانست که ورودی‌اش اطلاعاتی درباره شواهد و قوانین و خروجی‌اش یک تصمیم است، از همین رو برخی پژوهشگران در این رویا هستند که روزی کل این فرایند با کمک ربات‌های قاضی به طور خودکار انجام شود؛ یعنی سامانه‌های هوش مصنوعی‌ای داشته باشیم که در هر قضاوتی بدون خستگی سطح یکسان و بالایی از استاندارد حقوقی را رعایت کنند و از خطاهای بشری نظیر غرض‌ورزی و خستگی و بی‌بهره بودن از آخرین دانسته‌ها مصون باشند.

تاریخ قضایی مملو از قضاوت‌هایی است که تحت تأثیر رنگ پوست و جنسیت و گرایش جنسی و مذهب و ملیت و عوامل دیگر انجام شده است.

ربات‌های قاضی علی‌الاصول می‌توانند این اطمینان را ایجاد کنند که برای نخستین‌بار در تاریخ همه به‌راستی در برابر قانون برابر باشند: این ربات‌ها را می‌توان طوری برنامه‌ریزی کرد که همه برایشان یکسان باشند و با همه رفتاری برابر در پیش گیرند و قانون را به طور شفاف و واقعاً  بدون سوگیری و غرض‌ورزی در حق همه اعمال کنند.