کتاب عرب های هور

اینکه چه‌گونه هورهایی چنین عظیم با سبقه‌ای چندهزارساله که رزق و روزی هزاران نفر را تأمین می‌کرد به مناطق خشک و لم‌‎یزرع امروزی تبدیل شده، آن هم در فاصله‌ی زمانی یکی دو دهه‌ای، به واقع شگفتی و حیرت دارد. هورهایی که در خاک ایران و عراق قرار دارند، درواقع همان مانداب‌های حوزه‌ی بین‌النهرین و جلگه‌ی خوزستان‌اند که به هور الحمار، همور القرنه و هور الحویزه یا همان هور العظیم مشهورند و این آخری یعنی هور الحویزه بزرگ‌ترین هور ناحیه‌ی مرزی ایران و عراق است که در زمانی نه چندان دور، به مدت چند هزار سال یکی از زیباترین و البته مهم‌ترین اقلیم‌های فلات ایران از منظر اقتصادی، فرهنگی و سیاسی بود که به طرفه‌العینی با روش‌های برنامه‌ریزی شده‌ی تخریبی، تا زمان نوشتن این متن و انتشار مجدد ترجمه‌ی کتاب «عرب‌های هور» ویلفرد تسیجر، چیزی تا نابودی کاملش نمانده است! تسیجر که یکی از مهم‌ترین سیاحان تاریخ است، به مثال هنرمندی قوم‌نگار، در یکی از بهترین مردم‌نگاری‌هایش، با دقت و ریزبینی بسیار در کنار تلاش برای فهم ذهن و زبان و زندگی مردم عرب هورهای ایران و عراق، ماحصل دیده‌ها، شنیده‌ها و تجربه‌های بی‌نظیرش را همراه با 110 عکس که آینه‌ی تمام نمایی از مردم این مناطق و زیستگاه عظیم‌شان است، در کتاب عرب‌های هور تجمیع کرده که هم‌چون سندی تاریخی و مردم‌شناسانه و البته زیست‌بوم‌شناسانه، می‌تواند منبعی اصیل برای پژوهشگران حوزه‌های مختلف تاریخ، جغرافیا و انسان‌شناسی باشد.