قابوس نامه

“نصیحت نامه” یا همانطور که همه آن را به این عنوان می شناسند، “قابوس نامه” اثری است از “امیر عنصرالمعالی کیکاووس بن اسکندر بن قابوس بن وشمگیر بن زیار” که در آن پندهای خردمندانه ای در باب آیین زندگی ارائه می شود. “عنصرالمعالی کیکاووس” مردی فرزانه و خردپیشه بود که علاوه بر حاکمیت خانواده ی وی بر مناطق شمال ایران علی الخصوص گیلان، دیلمان و طبرستان، خود او نیز از یک فرمانروایی پر قدرت و شکوهمند برخوردار بود و حاکمی دانا، آگاه و مطلع به علوم زمانه بود. “قابوس نامه” که از مشهورترین تالیفات اوست، اثری است که با در برداشتن پند و اندرزهای گرانبها از نصایح ایران باستان، بر مواردی نظیر اعتدال پیشگی، مدارا، اهمیت خرد و کلام، تربیت صحیح فرزند، آداب زندگی، اصول اجتماعی و تربیتی، راه و رسم ممکلت داری و لشکرکشی و پرداختن به دانش و هنر تاکید دارد.”عنصرالمعالی کیکاووس” این شاهکار پندآموز و درخشان را در چهل و چهار باب به “گیلان شاه”، فرزند خود، نوشته تا زمانی که نوبت به حکومت او رسید، بتواند به درستی مسئولیت های خود را به انجام برساند. رویکرد نویسنده در نگارش “قابوس نامه” به این شیوه است که ابتدا به یک موضوع کلیدی اشاره می کند و سپس به نقل حکایت های جذاب و قابل تاملی پیرامون آن برای فرزندش می پردازد. صرف نظر از محتوای گرانبهای مطالب نوشته شده در “قابوس نامه”، آنچه این کتاب را از باقی آثار ادبی کهن جدا نموده، نثر صریح و صادقانه ی “عنصرالمعالی کیکاووس” است. از آنجایی که وی این اثر را خطاب به فرزند خود به نگارش درآورده، نثر بسیار روان و صمیمی است و به سبک نثر مرسل یا ساده به رشته ی تحریر درآمده است.