مشکله هویت ایرانیان امروز

ایرانیان از یک سو ملتی هستند با میراثی بسیار غنی و از سوی دیگر در مرحله ای سرنوشت ساز از تاریخ خود قرار دارند. کوشش آن ها در دو دهه ی گذشته در دموکراسی سازی و گسترش مشارکت عمومی دلالت بر این دارد که می خواهند سرنوشت خود را به دست بگیرند و در جهان امروز ایفای نقش کنند. راست این است که برای بازیگری در روند تمدن سازی، نخست باید نسبت به این میراث غنی آگاهی داشت و آن هم به دست نمی آید، مگر به این پرسش که «ایرانی کیست» پاسخی کلان داده شود؛ پاسخی که هم رابطه ی او با گذشته اش را حفظ کند و هم حرکت او به سوی آینده را استوار. این گام در عصر حاضر که ویژگی آن «یک تمدن» (تمدن رایانه و فناوری) و «چند فرهنگ» است و هم ضروری و هم امکان پذیر است. محتوای کتاب مشکله ی هویت ایرانیان امروز کوششی است برای صورت برداری بی طرفانه از عناصری که این پاسخ کلان را می سازند. با این حال، هویت مقوله ای انتزاعی، نامتغیر، ایستا و ابدی نیست. سیر تاریخی «رودخانه ی هویت ایرانی» نشان می دهد که دوران های تولید تمدنی و فرهنگی در تاریخ ایران، ایرانیان به وجهی ابتکارآمیز مناسبات خود با خود، با دیگر همنوعان، با زمان و با مکان خویش را بازآفرینی، بازتعریف و بازسازی کرده اند. مفروض کتاب حاضر این است که هویت بهنگام و برای عصر جهانی شده ی ایرانیان چند بعدی است و به ناچار باید با خمیرمایه های ایران، دین، سنت و تجدد قوام و دوام یابد. گفتارهای کتاب، هم به تحلیل هریک از این لایه ها و هم، به بازسازی و تلفیق تازه ای از آن ها پرداخته است.