کتاب چال مورچه

نویسنده در این کتاب با شور و اشتیاق و از منظر شک و تردید یک تمدن از هم گسیخته را مورد نقد و بررسی قرار داده است. «چال مورچه» داستان اعتراض نویسنده ای سفیدپوست است به نابرابری های دنیای رنگین پوستانی که حق آزادی و رفاه شان سلب شده است؛ داستانی ازعاطفه انسانی جاری میان دو کودک سیاه و سفید در فضایی از باورهای اجتماعی که این دوستی را برنمی تابد. اما این عاطفه کودکانه، در سیری تحولی، کم کم به تکامل خویش نزدیک می شود و در طول مسیر چندین ساله اش تا دوران جوانی دو پسر، بر تمام دشمنی ها، کینه ها و مرزبندی ها، برتری می یابد و قاعده ها و قانون ها را زیرپا می گذارد. چرا که کودکان مرزبندی نژادی و قومی نمی شناسند و تعریف دوستی و دشمنی در قاموس آن ها با همه تعاریف رسمی این کلمه تفاوت دارد. به همین خاطر دنیای آن ها که در سنین کودکی رویا ها و بازی های مشترک داشته اند، کمی بعد تر به واقعیت تلخ و وحشتناک «طبقه اجتماعی» و «نژاد» پی می برد و فضایی از دوگانگی را در رابطه میان آن ها شکل می دهد.دوریس لیسنگ حدود سی سال از عمرش را در آفریقا و در میان سیاهپوستان این سرزمین گذرانده و از نزدیک با درد ها، شادی ها، زخم ها و فریادهای آنان آشنا شده است. به همین خاطر در توصیف روابط میان آدم ها از بعد جامعه شناختی و روان شناختی، بسیارموشکافانه و موفق عمل می کند.
فضای داستان، پیوندی عمیق با محتوای قصه دارد؛ معدنی تاریک و خفقان آور در نقطه ای دورافتاده از آفریقای جنوبی بستر مناسبی برای روایت زندگی آدمهایی است که محکوم به زیستن و نفس کشیدن در این ظلم و بی عدالتی اند.«چال مورچه» داستانی است با تشبیهات شاعرانه و نثری خواندنی. لسینگ در پایان قصه، قهرمان داستان هایش را وا می دارد که اگرچه پیروزی را تمام و کمال از آن خود کرده اند، اما در تلاشی دشوار، به فهم کامل تری درباره این پیروزی برسند.