کتاب هردر روشنگری‌ و ضد روشنگری

بخشی از کتاب:

هر در به یک معنا، نشانه ای شوم است مرغ دریایی ای که خبر از طوفانی در راه می دهد. انقلاب فرانسه بر انگاره ی حقایق لایزال استوار بود حقایقی اعطا شده به قوه ی عقل که همه ی انسان ها از نعمت آن برخوردارند. این انگاره وقف ایجاد یا احیای جامعه ای ایستا و یکدست شده بود جامعه ای که مبتنی بر اصول تغییر ناپذیر باشد رؤیای رسیدن به کمال کلاسیک یا دست کم نزدیکترین تقریب به آن آنطور که بر روی زمین می توان به آن رسید. این تلقی نوعی جهان شمول گرایی صلح آمیز و انسان گرایی عقلانی را موعظه می کرد. اما پیامدهای آن بی ثباتی نهادهای بشری را برجسته تر کرد؛ هر در در برابر وقایع سال ۱۷۸۹ ایستاد. اشتیاق شدیدش به برادری و خودبیانگری و عدم اعتقاد او به ظرفیت عقل برای تعیین ارزش ها قرن نوزدهم و حتی عصر خود ما را تحت الشعاع قرار داده است. هر در تا سال ۱۸۰۳ زیست او تلاش نکرد تا نتیجه ی آموزه های خود را در ارتباط با سرنوشت آلمان یا اروپا بیرون بکشد، آن گونه که سن سیمون هگل و دومستر در سبک های بسیار متفاوت خودشان برای انجام آن تلاش کردند شاید مرگ او در این قرن بیش از اندازه زود بود. با این حال او بیشتر از دیگر هم عصران اش به ضعف و سستی پایه های روشنگری پی برد جنبشی که در روزگار او شمار بسیاری به آن وفادار ماندند و حتی او نیز خود تا اندازه ای آن را پذیرفته بود.