کتاب نامه های سیدمحمدعلی جمالزاده به محمدابراهیم باستانی پاریزی

کتاب “نامه های سیدمحمدعلی جمالزاده به محمدابراهیم باستانی پاریزی ” اولین سفر زنده‌یاد باستانی پاریزی به اروپا در سال 1348 بود که به همراه دکتر حسین بحرالعلومی در قالب یک سفر تفریحی و آشنایی با آن سرزمین انجام شد. در این سفر ایشان برای اولین بار به دیدار جمالزاده می‌رود و او را در ژنو سوئیس ملاقات می‌کند. البته سابقۀ مکاتبات و ارتباطات نوشته‌ای بین باستانی پاریزی و این نویسندۀ شهیر به سال‌های اولیۀ 1340 برمی‌گردد و در واقع باستانی پاریزی که در آن زمان هنوز نویسنده‌ای تازه‌کار و نسبتا جوان بوده، با فرستادن کتاب‌ها و نوشته‌های خود به جمالزاده در جستجوی تأییدی بر کارهایش از سوی این ادیب فرهیخته و پدر داستان‌نویسی ایران بوده است.آنچنان که از متن نامه‌های جمالزاده پیداست، به‌جز یکی‌دو مورد، عمدۀ موضوعات مطرح‌شده تنقید یا اظهارنظر مثبت در باب نوشته‌های باستانی پاریزی و دیگر نویسندگان و محققان است و خیلی کمتر موضوعی خصوصی به چشم می‌خورد. با توجه به اختلاف یک نسلی جمالزاده و باستانی پاریزی، در بیشتر نامه‌ها لحن پدرانه قابل تشخیص است. باستانی پاریزی نیز عمدۀ نامه‌های انتقادی مهم و مفصل جمالزاده را در کتاب‌های خودش به چاپ رسانده که حاکی از آن است که با نظر جمالزاده موافق بوده‌اند؛ برای مثال در یکی از نامه‌های اولیه، جمالزاده دربارۀ کتاب «پیغمبر دزدان» از عدم توضیح برخی اصطلاحات به‌کاررفته در کتاب انتقاد کرده بود. در چاپ‌های بعدی این کتاب تقریبا تمام این اصطلاحات توضیح داده شده‌اند.