کتاب تاریخ بیهقی

تاریخ بیهقی یکی از معدود کتاب‌هایی است که از نثر فارسی پیش از مغول باقی مانده است و یکی از شاهکارهای ادب فارسی به‌شمار می‌رود. این کتاب از حیث موضوع نمونه‌ای درخشان از تاریخ‌نویسی و از حیث انشا مثالی از بلاغت زبان ما است. بیهقی به وجود آورندهٔ فن تاریخ نیست، پیش از او به زبان فارسی تاریخ‌ها نوشته‌اند ولی در میان مورخان قدیمی ما شاید هیچ‌کس به قدر بیهقی معنی تاریخ را درست نفهمیده و به شرایط و آداب تاریخ‌نویسی آگاهی نداشته است. موضوع اصلی کتاب تاریخ پادشاهی مسعود غزنوی و دودمان غزنوی است. علاوه بر تاریخ غزنویان، در این کتاب به تاریخ صفاریان، سامانیان و دورهٔ پیش از برآمدن پادشاهی محمود غزنوی پرداخته شده است. متن کتاب بر پایهٔ تصحیح نهایی استاد علی‌اکبر فیاض به چاپ رسیده است. او نخستین‌بار سال ۱۳۲۴ و با همکاری دکتر قاسم غنی تاریخ بیهقی را با مقابلهٔ چهار نسخه تصحیح کرده بود.