کتاب تصور عصر پساتوسعه

«تصور عصر پساتوسعه» مجموعه مقالاتی با محوریت توسعه به گردآوری و گزینش محمد ملاعباسی(-۱۳۶۷) است. در این کتاب تلاش شده تا با گزینش مقالاتی کلیدی و شاخص، تاریخ مختصری از اصلی‌ترین جریان‌های انتقادی توسعه که طی نیمۀ دوم قرن بیستم، جریان اصلی توسعه را به چالش کشیده‌اند ارائه شود. اولین مقاله نوشته‌ای است از گونار میردال (۱۹۸۷-۱۸۹۸) به نام «توسعه چیست؟» او یکی از معدود اقتصاددانان اولیۀ توسعه بود که بذرهای انتقاد علیه آن را پاشید و آبیاری کرد. میردال معتقد بود نابرابری زمینۀ کاهش رشد اقتصادی را فراهم می‌کند. مقالۀ دوم نوشته آندره گوندر فرانک (۲۰۰۵-۱۹۲۹) است که «توسعۀ توسعه‌نیافتگی» نام دارد. به یکی از منتقدان سرسخت برنامه‌های توسعۀ اقتصادی تبدیل شد. «توسعۀ مفهوم توسعه» مقالۀ سوم نوشته جامعه‌شناس مشهور آمریکایی، ایمانوئل والرشتاین (۱۹۳۰) است. والرشتاین یکی از چهره‌های شاخص نظریۀ نظام‌جهانی است که صورت تکامل‌یافته‌ای از ایده‌های مکتب وابستگی به حساب می‌آید. پل استریتن (۱۹۱۷) نویسندۀ مقالۀ چهارم این مجموعه به نام «توسعۀ انسانی، وسائل و اهداف» است. استریتن در این مقاله، برخی از مهم‌ترین امتیازهای رویکرد توسعۀ انسانی را از نظر خود برشمرده است. از نگاه او «انسان»، هم هدف توسعه است و هم ابزار آن. مقالۀ پنجم این مجموعه، نوشته‌ای از داگلاس نورث به نام «اقتصاد نهادگرای جدید و توسعه» است. اصلی‌ترین میراث او در اقتصاد نهادگرا طرح نهادهای رسمی و غیررسمی به مثابۀ قواعد بازی در جوامع بوده است. دس گاسپر (۱۹۵۳) استاد توسعۀ جهانی در دانشگاه اراسموس است. یکی از اصلی‌ترین علاقه‌مندی‌های او در زمینۀ اقتصاد، مطالعات تطبیقی در عرصۀ توسعه است. علاقه‌ای که در مقالۀ «آیا رویکرد توانمندی سن مبنای مناسبی برای توسعۀ انسانی است؟» نیز آشکار است. «مشارکت در توسعه، راه‌های جدید» عنوان مقاله‌ای است از دنیس گولت (۲۰۰۶-۱۹۳۱) که معمولا او را بنیان‌گذار رویکرد اخلاق توسعه می‌انگارند. توسعه از منظر گولت تا به حال به نوعی مهندسی مکانیکی جامعه معطوف بوده‌است تا بتواند تغییرات تکنولوژیک سریع را به وجود آورد. «به‌سوی اخلاق توسعه» مقاله‌ای است از دیوید آلن کراکر (۱۹۳۷) که نگرشی جامع به استلزامات رویکرد اخلاق توسعه می‌اندازد. کراکر در اینجا ادعا می‌کند باید توسعه را همچون «گفت‌و‌گویی اخلاقی» فهمید، گفت‌و‌گویی بین‌رشته‌ای و میان‌فرهنگی. پایان‌بخش این مجموعه مقاله‌ای است از انسان‌شناس رادیکال کلمبیایی آمریکایی، آرتورو اسکوبار (۱۹۵۲). او در مقالۀ «تصور عصری پساتوسعه»، نقدی کوبنده علیه گفتمان‌های توسعه‌ای ارائه می‌کند.