حزب سوسیالیست و انتقال حکومت از قاجار به پهلوی

یکی از جریانات مهم که در ایجاد نظام مشروطه شرکت داشت، جریان سوسیال دموکراسی بود. این جریان که ملهم از تحولات اروپا به خصوص روسیه بود، خواستار اصلاح کلیۀ ارکان جامعه مطابق الگوی سوسیالیستی گردید. این جریان، مدتی پیش از پیروزی انقلاب مشروطه، بیشتر از طریق روشنفکران ایرانی حاضر در باکو، در میان اصلاح گران و انقلابیان ایرانی رسوخ یافت و اهداف و خواسته های آن پس از سرنگونی استبداد صغیر، عمدتا به وسیلۀ کسانی که حزب دموکرات را تشکیل دادند، پیگیری شد.