کتاب گفتارهایی در معرفت‌ شناسی علم اقتصاد

یکی از ویژگی‌ های اندیشه‌ ی مدرن طرح این مسئله بود که هرگونه نظریه‌ ی مربوط به هستی‌ شناسی خواه‌ ناخواه مسبوق و متکی به نوعی نظریه‌ ی معرفت‌ شناختی است، چرا که انسان دنیا را با «عینک» ذهن انسانی خود می‌ بیند. از این رو بدون شناخت مختصات و توانایی‌ های این «عینک» سخن گفتن از مشاهده به لحاظ منطقی توجیه‌ ناپذیر خواهد بود. اولویت یافتن معرفت‌ شناسی بر هستی‌ شناسی تبعات بسیار مهمی در شکل‌ گیری علوم جدید اعم از علوم طبیعی و علوم انسانی داشت. این اولویت به معنی جایگزینی رویکرد جدید فرضیه‌ای یا «نومینالیستی» به جای رویکرد قدیم «ذات‌‌ گرایانه» در شناخت علمی بود و به این ترتیب راه به‌ ناگزیر برای طرح فرضیه‌ های جدید و رقیب یا به سخن دیگر آزادی اندیشه باز شد. دستاوردهای بزرگ علوم طبیعی را می‌ توان نتیجه‌ ی این فرآیند دانست. اما در حوزه‌ ی علوم انسانی به ویژه علم اقتصاد نتیجه‌ ی شگفت‌ انگیز این رویکرد فرضیه‌ ای شکل‌ گیری مفهوم فرد نه صرفا به عنوان مصداق نوع بشر بلکه به معنای موجود مستقل قائم بالذات یا کنش‌ گر صاحب اراده بود. اندیشه‌ ی اقتصادی مدرن یا علم اقتصاد بر اساس این مفهوم به‌ وجود آمد. تصادفی نیست که بنیان‌گذاران نخستین این اندیشه در عین حال بنیان‌ گذاران فلسفه‌ ی سیاسی آزادی‌ خواهانه‌ ی مدرن نیز بودند.