آدم بدشانس

رم، یا به قول لاتینی ها اوج دنیا (caput mundis) و به قول دیگر، جاودانه شهر (città eterna) که تمام راه ها به آن ختم می شده اند، از همان زمانه باستان تا به امروز مورد توجّه شاعران و نویسندگان بوده است، از پتروینوس و هوراس رم باستان گرفته تا دانته سده های میانه، لئوپاردی و جوآکینو بلّی، شاعر گویش رمی سده نوزدهم و آلبرتو موراویای سده بیستم. موراویا انگیزه رم نویسی اش را بلّی شاعر می داند و می گوید: «او رم و مردمان سده نوزدهمی اش را به نظم درآورد و من رم و مردمان سده بیستمی اش به ویژه بعد از جنگ جهانی دوم را به نثر.» امّا رم و رمی های امروزی نه آنانی هستند که بلّی گفته و نه همانانی که در داستان های رمی دهه چهل و پنجاه موراویا می بینیم. آن آدم ها دیگر در جامعه امروز ایتالیا حتّی حضور فیزیکی هم ندارند: شاید هم ژنتیکی عوض شده باشند! آن آدم های حاشیه ای داستان های رمی، امروزه جایشان را داده اند به مهاجرانی که اصطلاحا و احتمالا به تحقیر “خارج از جامعه مشترک اروپایی” (extracomunitari) خطاب می شوند و پلاس اند در رم. چرا که اروپاییزه شدن در دستور کار است. ملی گرایی دارد به تدریج جایش را به اروپایی گرایی می دهد، شاید هم تاکنون داده باشد.