سرآغازهای هنر

انسان همواره با ایماژهایش، آن‌چه در ذهنش از جهان داشته را ساخته است. تاریخ هنر نشان داده که انسان پیش از خلق کلمه‌ها، پیش از خلق ادبیات و حتی پیش از آغاز تاریخ، دست به آفرینش هنری زده است. اولین نگاره‌ها و محسمه‌ها و ابزارها، از شبه‌جزیره‌ی کره تا فرانسه و آفریقای جنوبی، قدمتی چند ده هزارساله از خلق هنر به دست انسان را نشان می‌دهند. با این همه، هنر در زمانه‌ی پیش از تولد تاریخ چندان جایگاهی در تاریخ‌نویسی هنر نداشته و همواره در فصل آغازین کتب تاریخ هنر، توضیح مختصری درباره‎‌ی آن داده شده و مورخان هنر عموما سرسری یا با مکثی کم از آن عبور کرده‌اند. کتاب «سرآغازهای هنر: هنر ماقبل تاریخی عصر سنگ» گردآوری و ترجمه‌ی «ع. پاشایی» مجموعه‌ی درخوری‌ست از بهترین پژوهش‌ها و یا همان فصل‌های آغازین کتاب‌های تاریخ هنر که با جامعیت بسیار بیشتری به ماجراجویی‌های هنرمندان اولیه‌ پرداخته است. انسان پیشاتاریخی که زبانی برای ثبت و ضبط نداشت، به چه می‌اندیشید که 35 هزار سال پیش مجسمه‌ای از عاج فیل ساخت که امروز به ونوس هاول فلس مشهور است؟ آن مجموعه‌ی عظیم هنری 20 هزارساله‌ی غار لاسکو در فرانسه‌ی امروزی با آن فرم‌های عجیب که هم داستان‌سرایانه‌اند و هم سرشار از جلوه‌های نابی از فهم پرسپکتیو، از دل چه مکاشفه‌ی هنرمندانه‌ای بیرون آمده است؟ این پرسش‌ها و بسیار پرسش‌های دیگر، در مواجهه با هنر عصر نوسنگی و پیش‌از‌آن، برابر ماست و کتاب سرآغازهای هنر می‌تواند در مسیر یافتن پاسخ‌هایشان کمکمان کند.