کتاب اسلام در سرزمین ایران (مجلد سوم)

این کتاب که مشتمل بر چهار مجلد حجیم است، عصاره مهم‌ترین پژوهش‌های کربن است. برای گزارش مختصر محتوای این مجلدات رشته کلام را به دست خود کربن می‌سپاریم تا خود از فهرست مطالب آن سخن گوید :

 از مجموع هفت دفتر که در چهار مجلد این اثر گردآمده اند، دفتر اول (مجلد اول) حاوی وجوه معنایی امامیه، یعنی شیعه دوازده امامی است. در استخراج این مبانی به سرچشمه آن‌ها ، یعنی احادیث صادر شده از خود امامان نظر داشته‌ایم و در عین حال بازتاب و بسط این احادیث را در بزرگ‌ترین شارحان سخنان ائمه درعصر صفوی نشان داده‌ایم. در این کتاب شاهد فصول مشترک میان هرمنوتیک معنوی (یعنی تأویل) به‌کار گرفته‌شده در تشیع و در مسیحیت و نیز مسائل مشترک در امام‌شناسی شیعی و مسیح‌شناسی خواهیم بود. دفتر دوم (دومین مجلد) تماماً به کار عظیم احیاء توسط سهروردی (قرن ششم هجری)، یعنی احیای یک حکمت نوری اختصاص دارد که می‌بایست همچنان پژوهش‌های متعددی به بررسی تطبیقی و مقایسه آن با فلسفه نور قرون وسطایی غرب (فلسفه روبرت گروستست) اختصاص یابد. تمام دفتر سوم (در سومین مجلد) که به روزبهان بقلی شیرازی اختصاص یافته است، به طرح مسائلی منتهی می شود که در حلقه «خاصان محبت» گرد‌آمده پیرامون دانته و نیز دیگرانی قبل از وی، مطرح بوده است. دفتر چهارم (در سومین مجلد) به معرفی تنی از چند برجسته‌ترین چهره‌های مابعد‌الطبیعی تشیع و تصوف (سیدحیدر آملی، علاءالدوله سمنانی) اختصاص دارد. دفتر پنجم (در چهارمین مجلد)، از طریق شناساندن چند شخصیت شامخ، به معرفی مکتب اصفهان می‌پردازد. دفتر ششم (در چهارمین مجلد) معنای شیخیه را آشکار می‌سازد و سرانجام دفتر هفتم (در چهارمین مجلد) به طور کامل به امام دوازدهم به‌مثابه قطب و نقطه تمرکز شور و اشتیاق شیعی که در اندیشه فتوت یا جوانمردی اوج می‌گیرد، اختصاص می‌یابد. در این جا ما خود‌به‌خود شاهد مقارناتی میان این سنت یا سنت‌های شهسواران (شوالیه ها) در غرب و نیز با سنت یوآخیمی‌ها خواهیم بود.

اکنون مایه خوشوقتی است که سه مجلد از این اثر ارزشمند، با ترجمه از زبان اصلی، در دسترس مخاطبان فارسی‌زبان قرار می‌گیرد. امیدواریم این ترجمه که با دغدغه دقت و وفاداری به متن و مقصود نویسنده، و نیز گویایی در زبان مقصد به انجام رسیده است، بتواند تصویری روشن- در حدّ مقدورات معرفتی و روشی- از دیدگاه کربن در اختیار خوانندگان قرار دهد.