تازیانه های سلوک

سنایی تاثیر شگرفی در شعر و تاریخ ادبیات فارسی گذاشته است بطوریکه شعر قبل از سنایی و بعد از سنایی تفاوت های زیادی دارد و تغییرات سبکی زیادی در آن دیده می شود. او نماینده نوع خاصی از قصیده در ایران است که آن را قصیده زهد و عرفان و اخلاق می دانند. «او اوّل کسی است که تصوّف را به شعر و شاعری روشناسی کرده و نظم اخلاقی را بنیاد نهاده است».(مصفّا، 1336: 86). شفیعی کدکنی او را شاعری می داند که حال و هوای تازه ای را وارد یک ساختار سنتی کرده است. به همین دلیل آثار او همواره مورد توجه بوده است.از جمله ی آثار مهمّی که درباره ی سنایی تألیف شده و دربردارنده ی دیدگاه ها و تحلیل هایی جدید درباره ی سنایی غزنوی است، کتاب وزین تازیانه های سلوک، نوشته دکتر محمّدرضا شفیعی کدکنی است. شفیعی کدکنی در این کتاب به نقد و تفسیر سی و شش قصیده و بیست و شش قطعه از سنایی پرداخته است. او در ابتدای هر قصیده و قطعه نیز در چند خطی مقدمه ای درباره ی آن نوشته و بطور مختصر آن را معرفی کرده است.از شعرهایی که در کتاب به نقد آن پرداخته شده است:”بمیر ای حکیم از چنین زندگانیازین زندگانی چو مردی بمانیازین زندگی زندگانی نخیزدکه گر گست و ناید ز گرگان شبانیدرین زندگی سیر مردان نیایدور آید بود سیر سیرالسوانیبرین خاکدان پر از گرگ تا کیکنی چون سگان رایگان پاسبانیبه بستان مرگ آی تا زنده گردیبسوز این کفن ژندهٔ باستانیرهاند ترا اعتدال بهارشز توز تموزی و خز خزانیاز آن پیش کز استخوان تو مالکسگان سقر را کند میهمانی…”