اسفار سرگردانی

رمان اسفار سرگردانی نیز که مهم ترین شاهکار جبار غریب به شمار می آید، مانند بسیاری از رمان های او به سبک رئالیسم جادویی نوشته شده و اشاره هایی به اسطوره ها و افسانه های کهن خاورزمین و به ویژه کردستان دارد. رمان به شکل انجیل ها به چهار کتاب تقسیم شده که هر کتاب خود شامل چندین فصل است. رمان دارای روایتی کمابیش آشفته و پیچیده است که در آن خاطره ها و فلش بک ها و حال و گذشته پشت سر هم می آیند و اگر خواننده هوشیار نباشد، رشته ی روایت از دستش خارج می شود و در میان داستان سردرگم می شود. روایت از اواخر داستان شروع می شود و سپس با روایت راوی ها و دفتر یادداشت های زنی که با عنوان «مادر یعقوب» از او نام برده می شود، به گذشته برمی گردد. مضمون اصلی رمان، کشتار و نسل کشی ارمنی ها به دست ترکان جوان عثمانی است که در خلال جنگ جهانی اول و در جریان پاکسازی های قومی و نژادی و مذهبی (در فاصله ی سال های 1915 تا 1917 که سال های پایانی امپراتوی عثمانی است) اتفاق افتاد. در این جنایت هولناک بین هفتصدهزار تا یک ونیم میلیون ارمنی جان خود را از دست دادند و تعدادی هم به کشورهای دیگر آواره شدند.